تحلیل تربیتی احکام فقهی مراتب امر به معروف و نهی از منکر در ناحیه روش

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 گروه فقه و معارف اسلامی ،مدرسه عالی فقه و قرآن ،مجتمع آموزش عالی خواهران ، نمایندگی استان خراسان، جامعه المصطفی العالمیه، مشهد، ایران

2 گروه فقه و معارف اسلامی ،مدرسه عالی فقه و قرآن ،مجتمع آموزش عالی خواهران ، نمایندگی استان خراسان، جامعه المصطفی العالمیه، افغانستان .

چکیده

 یکی از روشهای نفوذ اجتماعی برای تغییر رفتار دیگران، امر به معروف و نهی از منکر است. نظارت عمومی یا مردمی حاصل از امر به معروف و نهی از منکر موجب میشود ارزشهای دینی و اخلاقی بهصورت هنجارهای اجتماعی مستحکم ادامه یابد. این واجب الهی دارای چهار شرط : شناخت معروف و منکر، احتمال تأثیر، اصرار بر گناه و عدم مفسده و ضرر( است. انجام این فریضه متوقف بر رعایت سه مرتبه (قلبی، زبانی و عملی)است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل این فریضه از بُعد تربیتی، با محوریت روشهای تربیتی در مراتب امر به معروف و نهی از منکر میباشد. این پژوهش با روش توصیفیـتحلیلی و با بهرهگیری از منابع کتابخانهای انجام شده است. در مراتب امر به معروف و نهی از منکر روشهایی وجود دارد که استفاده از آنها در انجام این فریضه مؤثر و مثمر واقع میشود. انبیا و اولیای الهی هم در امر به معروف و نهی از منکر از روشهای نامه، حذف محرک گناه، روش جدایی، تحریکی، قرآنی، مناظرهای، استحیایی، الگویی، چهره هم در کشیدن، تعلیلی، جمعی و غیره استفاده نموده اند که هر کدام از این روشها دارای پشتوانۀ تربیتی است. نتایج پژوهش نشان میدهد که استفاده درست و به جا از روشهای تربیتی )سکوت، نمادین، صریح، اعتراضی، تحریکی، اخطاری، غیرمستقیم، تدبری، مناظره ای و غیره( در امر به معروف و نهی از منکر، سبب تحقق اهداف اجتماعی این واجب میگردد 

کلیدواژه‌ها