گروه فقه و معارف اسلامی، مدرسه عالی فقه و قرآن، مجتمع آموزش عالی خواهران، نمایندگی استان خراسان، جامعه المصطفی العالمیه، افغانستان.
چکیده
قسم به خداوند امر عظیمی است و شایسته نیست که انسان برای امور کم ارزش به خداوند قسم یاد نماید، گاهی قسم‌هایی که فرد می‌خورد نه تنها جایز نیست بلکه ممکن است عواقبی از جمله معصیت و کفاره برای او در پی داشته باشد البته در مواردی هر چند ممکن است قسم جایز باشد اما نباید جنبه کراهت آن نادیده گرفته شود، در این مقاله به بررسی فقهی قسم در آیه 89 سوره مائده می‌پردازیم تا بدانیم آیا قسم خوردن به غیر از خداوند متعال جایز است و هم چنین آیا فرد می‌تواند بر انجام معصیت یا ترک واجب قسم بخورد به عبارتی آیا قسم بر ترک راجح و انجام مرجوح قسم شرعی است و چه قسمی است که مورد قبول شرع می‌باشد و پیامد آن چیست. این مقاله با بهره مندی از استنادات نقلی و روایی و با روش توصیفی تحلیلی در پی بررسی احکام انواع قسم و آثار آن می باشد، که بر این اساس قسم خوردن جز به خداوند متعال جایز نیست و حتی راست و صحیح آن هم مکروه است مگر در موارد خاص ...و قسم‌های دیگر نه تنها قسم شرعی نیست بلکه در مواردی، از نهی قسم به غیر خداوند متعال حکم به حرمت آن استفاده می‌شود . تنها درصورتی که متعلق قسم التزام بر کاری شرعی باشد (مثل ترک حرام یا انجام واجب) وفاء بر آن واجب است و مخالفت آن کفاره دارد، البته کفاره شامل اقسام لغو (عدم قصد جد) آن نمی‌شود.
)