بررسی گزاره‌های فقهی متأثر از اخلاق در باب بیع

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسندگان

1 گروه علوم قرآن و حدیث ، مدرسه عالی فقه و قرآن، مجتمع آموزش عالی خواهران، نمایندگی استان خراسان، جامعه المصطفی العالمیه، مشهد، ایران

2 گروه فقه و معارف اسلامی، مدرسه عالی فقه و قرآن، مجتمع آموزش عالی خواهران، نمایندگی استان خراسان، جامعه المصطفی العالمیه، افغانستان

چکیده

    یکی از مباحثی که در بحث  فقه معاملات، بسیار حائز اهمیت است، مباحث اخلاقی است که عدم توجه به آن، سبب  جریان بسیاری از فسادهای اخلاقی از جمله ظلم، ربا، أخاذی، تبانی در معامله، کلاه­برداری و ... در جامعه شده و افراد جامعه را به سمت تباهی کشانده است. این تحقیق با روش تحلیلی - توصیفی به ذکر ابعاد خلاقی باب بیع در فقه معاملات پرداخته است. به عنوان مثال در مبحث بیع، صداقت در معامله، عدم کتمان عیب مبیع یا کالا، پایبندی به عهد و شروط در معاملات و ... از شاخصه­های اخلاقی فقه معاملاتی چون بیع  بوده است. شرایط اقتصادی نامتعادل و خودخواهی­ها و پیروی از هوای نفس در جامعه سبب گردیده که بسیاری از معامله­گران، نسبت به نیاز جامعه به رعایت نکات اخلاقی در معاملات، که می­تواند نجات­گر انسان­ها در دنیا و آخرت باشد، بی­توجه باشند و بر همین اساس، منفعت­طلبی خویش را ناظر بر اعمال خود دانسته­اند. نتیجه چنین عملکردی بازماندن بشر از کمال انسانیت و غرق شدن وی در ورطه حیوانیت است. با توجه به بطن فقه معاملات، به خوبی می­توان، ابعاد اخلاقی سودمند و الهی را در آن مشاهده کرد که حقیقتا رعایت این شاخصه­های اخلاقی، هم جامعه را به سمت مدینه فاضله هدایت می­کند و هم به دنبال آن، فرد را به کمال و سعادت دنیوی و اخروی نزدیک می­سازد. 

کلیدواژه‌ها