2
دکتری فقه و معارف اسلامی گرایش کلام، جامعة المصطفی العالمیة نمایندگی خراسان.
چکیده
یکی از ویژگیهایی که مخصوص انسان میباشد، مسئولیتهای سنگینی است که در زندگی، برعهده دارد. از مهمترین آن؛ مسئولیت وی در برابر اعضای بدنش میباشد که به فرموده قرآن کریم در روز قیامت مورد پرسش قرار میگیرد﴿ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ کُلُّ أُولَئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا ﴾(اسراء/36). اقوال علما، سایر آیات و روایات و حکم عقل نیز، مؤید این است که آدمی در برابر تمام اعضای بدن مسئولیت دارد و بازخواست خواهد شد. براساس قواعد فقهی چون؛ قاعده «اقرار عقلا علی أنفسهم» و قاعده «تسلط» و قواعد اصولی مانند؛ اصالة ظهور؛ ظهور جمله خبریه در وجوب و تمسک به اطلاق و قرینه حکمت، حکم وجوب مسئولیت انسان در برابر گوش و چشم و قلب خویش برداشت میشود. این تحقیق بر آن است که با روش تحلیلی توصیفی، به بیان مسئولیت انسان در برابر گوش و چشم و قلب خویش بپردازد. رویکردی که ما در این تحقیق به آن اشاره کردیم، علی رغم پژوهشهای زیادی که در مورد مسئولیت انسان موجود است، مورد مشابه ندارد و تحقیقی که به روش استنباط آیات الأحکام مسئولیت انسان در برابر گوش، چشم، قلب، به طور مستقل و مدون پرداخته باشد، وجود ندارد.
)